De Nadelen van Time-Out
door Aletha Solter, Ph.D.
Dutch translation by Jacqueline Evenblij and Hanneke van Hasselt
Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd in Mothering magazine, herfstnummer van 1992.
Het is geviseerd en bijgewerkt in 2000.
Omdat geïnteresseerde ouders en opvoeders zich bewust zijn geworden van de gevaren van lichamelijke straf, is "time-out" (a) een populaire opvoedingsmethode geworden. Kinderen die zich hebben misdragen moeten rustig in een stoel zitten of worden naar hun kamer gestuurd om tot rust te komen en na te denken over hun gedrag. Na een tijdje mogen ze weer terugkomen in de groep of in het gezin op voorwaarde dat ze zich "netjes" gedragen. De aanbevolen tijdsduur is meestal 1 minuut per leeftijdsjaar, en kinderen die de stoel of kamer te vroeg verlaten, worden teruggestuurd om alsnog de volle tijd uit te zitten. Sommige boeken raden aan om daarnaast volledige stilte op te leggen, en wordt die stilte verbroken, dan start de tijd opnieuw. In ieder geval wordt de ouders een snel en gemakkelijk resultaat beloofd.
"Time-out" komt oorspronkelijk voort uit het behaviorisme, gebaseerd op het werk van de psycholoog B.F. Skinner. Zijn theorie over "operante conditionering" (b) beweert dat kinderen zich op een bepaalde manier zullen gedragen als ze hiervoor beloond worden ("positieve bevestiging") en ongewenst gedrag kan worden verminderd door beloning te onthouden of pijn te doen (beide opvoedingsmethoden worden "bestraffen" genoemd). Skinner zelf was van mening dat elke vorm van straf onjuist was om het gedrag van kinderen de baas te zijn.1. Maar toch, terwijl een pak slaag steeds minder gebruikt wordt in de Verenigde Staten, is het onthouden van liefde en aandacht een acceptabele manier van ’de baas zijn’ geworden.
Nader bekeken
Het gebruik van "time-out" lijkt minder kwetsend dan een tik geven, slaan of schreeuwen, omdat er geen lichamelijk of verbaal geweld gebruikt wordt. Daarom wordt het gezien als een zekere mate van vooruitgang in ons continue streven naar een betere wereld voor onze kinderen. Volgens veel opvoeders en psychologen is "time-out" echter niet zo onschuldig als het lijkt en is het bovendien een emotioneel schadelijke methode om kinderen op te voeden. Sterker nog, de "National Association for the Education of Young Children" heeft "time-out" toegevoegd op de lijst van schadelijke opvoedingsmethoden, samen met lichamelijke straf, bekritiseren, beschuldigen en vernederen.2
Goed beschouwd is ‘time-out’ een autoritaire benadering en kan als zodanig alleen werken bij kinderen die geleerd wordt de macht en autoriteit van de volwassenen te accepteren. Kinderen die zich volgens deze regels hebben leren te gedragen, weten dat de gevolgen van ongehoorzaamheid erger zijn dan het opvolgen van bevelen. Kinderen die niet in een autoritaire omgeving zijn opgegroeid, zullen waarschijnlijk weigeren om op een stoel of in een andere kamer te blijven zitten.
Hoe leert een kind de gevolgen van ongehoorzaamheid? Voorstanders van "time-out" adviseren ouders om alle privileges te ontzeggen zoals TV, speelgoed, muziek, enzovoorts, totdat het kind alle regels nakomt. Er is altijd de dreiging van verlies of meer straf. In sommige families kan er zelfs een onuitgesproken dreiging van geweld zijn. Hoewel de methode onschuldig genoeg lijkt, is er toch een geschiedenis van een straffende autoritaire benadering nodig om kinderen te leren volgzaam genoeg te worden om te gehoorzamen.
Voorstanders zijn van mening dat "time-out" geen vorm van straf is. Ze gebruiken termen als "consequent zijn", "bezinningstijd" of "rustpauze" om de benadering wat vriendelijker te laten klinken. De term "time-out" heeft zelf ook een prettige associatie met een sportteam dat een welverdiende rust neemt. Helaas kan deze niet-dreigende manier van praten ouders misleiden en het idee geven dat het een onschadelijke benadering is.
Vanuit het gezichtspunt van een kind wordt ‘time-out’ zeker ervaren als een straf. Wie wil er nou worden afgezonderd van de groep en totaal genegeerd worden? Het is zeer waarschijnlijk dat kinderen deze manier van afgezonderd worden zien als in de steek worden gelaten en verlies van liefde. En hoewel ouders vaak voorzichtig zijn door hun liefde te benadrukken en onderscheid maken tussen kind en wangedrag ("Ik hou van je, maar nu moet je voor 5 minuten naar je kamer omdat wat je deed, echt niet mag") komen hun daden sterker over dan hun woorden.
Kinderen jonger dan zeven jaar hebben simpelweg nog niet het vermogen om woorden op dezelfde wijze te verwerken als volwassenen dat doen3. Concrete ervaring en waarneming van de werkelijkheid hebben een sterkere invloed dan taal. Geïsoleerd en genegeerd worden wordt geïnterpreteerd als "Niemand wil nu bij me zijn. Daarom moet ik wel slecht en niet geliefd zijn", en geen enkel liefdevol woordje, hoe goed bedoeld ook, kan dit gevoel van afgewezen worden te niet doen.
Niets is meer beangstigend voor een kind dat onthouding van liefde. En met die angst verschijnt ook onzekerheid, angst, verwarring, woede, wrok en een lage eigenwaarde. "Time-out" kan ook verlegenheid en vernedering veroorzaken, vooral in aanwezigheid van andere kinderen. In de belevingswereld van een kind is "time-out" niets anders dan straf.
Pijnlijke gevoelens is één aspect; de informatie die "time-out" geeft over menselijke relaties is een tweede. Welke boodschap geven we onze kinderen als we laten zien dat liefde en aandacht handelswaar zijn die uitgedeeld of onthouden kunnen worden om macht over de ander te willen hebben? Is dit een conflictoplossende vaardigheid die nuttig voor ze kan zijn? Hoe zal het hun vermogen tot contact met vrienden beïnvloeden, en later met een partner of collega’s? Zou het niet beter zijn om kinderen nuttige vaardigheden te leren om conflicten op te lossen, in plaats van de boodschap uitzenden dat conflicten alleen op te lossen zijn door de communicatie te verbreken?
Hoewel de problemen met ‘time-out’ voor het grootste deel onzichtbaar zijn, is één aspect overduidelijk: op een zekere dag werkt het niet meer. Voorstanders van deze benadering geven toe dat het alleen werkt tot ongeveer negen jaar. Kunt u zich voorstellen dat u uw tiener, die wellicht groter is dan u, vertelt in een stoel te zitten, terwijl u hem negeert? Tieners die enig gevoel van eigenwaarde hebben, zullen lachen om zo’n bevel. De puber-versie van ‘time-out’ is tieners grondregels leren door hen te verbieden in het weekend of ’s avonds uit te gaan. Maar deze methode leidt alleen tot wrok, weerstand en bedrog.
Hoe dan ook, van elke methode die gebaseerd is op macht en autoritair optreden moet uiteindelijk worden afgestapt, eenvoudigweg omdat ouders hun macht verliezen4. Ouders van tieners komen volledig nieuwe problemen tegen wanneer hun goedwerkende controlemethoden uiteindelijk ineffectief blijken te zijn. Aan de andere kant kunnen ouders die van het begin af aan niet-autoritaire methoden gebruiken zowel de machtsstrijd voorkomen, als de opvoedingsproblemen die zo vaak bij de puberteit horen.
Verborgen gevolgen
Het gebruik van "time-out" leidt tot talloze problemen. Ten eerste, als we kinderen die huilen en razen in "time-out" opleggen, krijgen ze de boodschap mee dat we ze niet bij ons heen willen hebben als ze van streek zijn. Er van overtuigd dat we toch niet luisteren, zullen ze vrij snel niet meer naar ons toekomen met hun problemen.
Verder zullen deze kinderen leren hun gevoelens te onderdrukken, vooral wanneer we aandringen op "time-out" in stil zijn. Zijn we vergeten dat huilen en razen gezonde spanningsbevrijdende mechanismen zijn, die ons helpen ons van verdriet en frustratie te bevrijden?5, 6, 7 Hebben we de onderzoeksresultaten genegeerd dat stresshormonen worden afgescheiden via tranen, waarbij mogelijk het effect van stress wordt verminderd en de chemische balans in ons lichaam zich herstelt?.8 Als we kinderen leren tranen te onderdrukken, zullen we zelfs hun vatbaarheid vergroten voor verschillende vormen van emotioneel en lichamelijk uit balans zijn. De Zwitserse psychotherapeut Dr. Alice Miller beweert dat één van de meest verwoestende dingen die we onze kinderen kunnen aandoen is hun vrijheid te ontzeggen om hun boosheid en verdriet te uiten.9
Een bijkomend probleem is dat gebruik van ‘time-out’ zich niet richt op de onderliggende oorzaak van "verkeerd gedrag". Kinderen reageren op een bepaalde wijze om goede redenen, ook al zijn ze zich daar niet altijd van bewust. Het meeste ongewenste gedrag kan worden uitgelegd door één van de drie factoren: het kind probeert een echte behoefte te vervullen, het kind heeft niet genoeg informatie of is te jong om het te begrijpen, of het kind is van streek (gefrustreerd, verdrietig, bang, in de war, jaloers of onzeker). Als we proberen hun gedrag te veranderen zonder ons te richten op deze gevoelens en behoeften, helpen we de kinderen niet veel verder. Waarom? Omdat het onderliggende probleem er nog steeds zal zijn. Aan kinderen leren aan onze wensen te voldoen, zal dieperliggende problemen niet oplossen.
Bijvoorbeeld, broertjes en zusjes die herhaaldelijk uit elkaar worden gehaald en naar hun kamer worden gestuurd als ze ruzie maken, zullen leren niet meer te vechten waar hun ouders bij zijn. Hun onopgeloste gevoelens van jaloezie en haat, daarentegen, worden indirect, via omwegen geuit, of ze kunnen hun wrok met zich meenemen tot in hun volwassen leven. Symptoombestrijding van een probleem lost het probleem niet op.
Er is ouders wijsgemaakt dat kinderen een "time-out" zullen gebruiken om hun daden te overdenken en in enige mate hun zelfbeheersing terug te krijgen. In werkelijkheid, als kinderen onaanvaardbaar, agressief of vervelend gedrag laten zien, zijn ze vaak zo vol sterk opgekropte gevoelens dat ze niet in staat zijn helder te denken over hun manier van doen. Veel zinvoller dan isoleren is een aandachtig luisteraar die het uiten van eerlijke gevoelens kan aanmoedigen. De gezonde ontlading door praten, huilen of boos zijn kan zelfs herhaling van ongewenst gedrag voorkomen.
Vasthouden van kinderen,die slaan of bijten, is veel effectiever dan ze afzonderen. Stevig maar liefdevol vasthouden creëert veiligheid en warmte, terwijl andere kinderen beschermd zijn tegen pijn gedaan worden. Het nodigt ook uit tot het uiten van echte gevoelens (door huilen en boos zijn) terwijl het kind gerust wordt gesteld over de onverwoestbare ouder-kindband.10 Het lijkt tegenstrijdig maar is waar: kinderen hebben het meest aandacht en liefde nodig, als ze het het minst lijken te verdienen. Een gewelddadig kind zeggen rustig te zitten is zelden constructief en zal alleen maar verder bijdragen aan opgekropte woede en gevoelens van vervreemding.
Het is niet nodig kinderen af te zonderen en te onthouden van onze liefde, om ze te leren hoe ze zich moeten "gedragen". Sterker nog, het is zeker mogelijk een kind te leren een meewerkend en fatsoenlijk lid van de samenleving te zijn, zonder straf, beloning of welke kunstmatige gevolgen dan ook te gebruiken. In plaats daarvan moeten we elke situatie als een unieke uitdaging zien, en proberen flexibel en creatief te zijn, terwijl we onze kinderen de liefde en het respect geven dat ze verdienen.
Noten
(a) "time-out" d.w.z. "tijdelijke onderbreking"
(b) "operante conditionering" d.w.z. "leren door het beloning-en straf-systeem"
1. Robert D. Nye, "B.F. Skinner and Radical Behaviorism," Three Views of Man (Belmont, CA: Wadsworth Publishing Company, Inc., 1975), p. 51
2. "Avoiding 'Me Against You' Discipline," Young Children, Vol. 44, No. 1. (Washington DC: National Association for the Education of Young Children, November 1988), p. 27.
3. Jerome S. Bruner, "The Course of Cognitive Growth," American Psychologist 19 (1964), pp. 1-15.
4. Thomas Gordon, Parent Effectiveness Training (Three Rivers Press, 2000), pp. 193-194.
5. Aletha J. Solter, The Aware Baby (Goleta, CA: Shining Star Press, 2001), pp. 39-41. In het Nederlands: Aletha J.Solter, Baby’s weten wat ze willen (de Toorts, 1991) pp. 61-64
6. Aletha J. Solter, Helping Young Children Flourish (Goleta, CA: Shining Star Press, 1989), pp. 5-9. In het Nederlands: Aletha J.Solter, Het ongedwongen kind (de Toorts, 2004) pp. 18-21
7. Aletha J. Solter, Tears and Tantrums (Goleta, CA: Shining Star Press, 1998), pp. 13-32. In het Nederlands: Aletha Solter, De taal van huilen (de Toorts, 2000) pp.105, 137, 138
8. William H. Frey II, and Muriel Langseth, Crying: the Mystery of Tears, (Minneapolis: Winston Press, 1985), pp. 45-58.
9. Alice Miller, For Your Own Good: Hidden Cruelty in Child-Rearing and the Roots of Violence, (New York: Farrar, Straus, Giroux), pp. 106, 259.
10. Martha G. Welch, Holding Time (New York: Simon and Schuster, Inc., 1988), pp. 42-43.
Aanvullende verwijzingen over de nadelen van time-out
Australian Association for Infant Mental Health (July 2009): Position Paper 3: Time Out. Link to article.
Hyman, I.A. (1990). Child abusers' destructive use of 'time-out'. From Reading, Writing and the Hickory Stick, pp. 139-140, 12-13. Link to article.
Siegel, D.J. and Bryson, T.P. (September 23, 2014). ‘Time-Outs’ Are Hurting Your Child. Time Magazine online. Link to article (Brain research showing that forced isolation is potentially damaging.)
Suchman, N.E., Pajulo, M., DeCoste, C. & Mayes, L.C. (2006). Parenting Interventions for Drug-Dependent Mothers and Their Young Children: The Case for an Attachment-Based Approach. Family Relations, 55, 211-226. Link to article. (Comparison of an attachment-based approach with behavioral approaches to discipline.)
Wotherspoon, E., O’Neill-Laberge, M. & Pirie, J. (2008). Meeting the emotional needs of infants and toddlers in foster care: the collaborative mental health care experience. Infant Mental Health Journal, Vol. 29(4), 377-397. DOI: 10.1002.imhj.20186
Aletha Solter
Aletha Solter, Ph.D., is een ontwikkelingspsychologe, geeft (internationaal) lezingen, is consultant en oprichtster van het Aware Parenting Institute. Haar boeken zijn in veel talen vertaald. Zij wordt internationaal erkend als een deskundige op het gebied van binding, trauma en disciplineren zonder straffen.
Aware Parenting is een opvoedingsfilosofie die de potentie heeft om de wereld te veranderen. Gebaseerd op de meest recente onderzoeken en inzichten op het gebied van de ontwikkeling van kinderen, stelt ze vele traditionele aannames over opvoeding in vraag en stelt ze een nieuwe benadering voor die een diepgaande verschuiving kan teweegbrengen in de relatie tussen een ouder en zijn of haar kind. Ouders die deze benadering volgen brengen kinderen groot die pienter, mededogend, bekwaam, geweldloos en vrij van drugs zijn.
Drie boeken zijn in het Nederlands vertaald (Uitgeverij de Toorts). De Nederlandse titels zijn: Baby's weten wat ze willen (2009), Het ongedwongen kind (2004), en De taal van huilen (2000).
Nederlandse artikelen:
Drie bouwstenen van Aware Parenting
Tien principes van Aware Parenting
Omgaan met driftbuien
Wat te doen als je baby huilt?
Laat je baby huilen in je armen, zo help je hem met doorslapen
De nadelen van time-out
Sla je kinderen niet
Twintig alternatieven voor straffen
Hebben kinderen echt nood aan complimenten?
Aware Parenting in België
Aware Parenting in Nederland